تقویت سیستم ایمنی بدن مهمترین راهکار در مقابله با ویروس کرونا است. طبق تحقیقات و فعالیتهای درمانی بالینی، نقش عسل در تقویت سیستم ایمنی آشکار است. در مقاله قبل فهمیدیم که برای خرید عسل طبیعی، معیارهای حسی نظیر رنگ، طعم و عطر نمیتوانند معیار درستی برای کیفیت و طبیعی بودن عسل باشند و برای تشخیص صحیح میبایست به تحلیل نتایج آزمایش های عسل طبیعی در آزمایشگاه پرداخت. در این مقاله قصد داریم به توضیح مهمترین موارد در آزمایش عسل طبیعی بپردازیم.
میزان شکر یا درصد ساکارز
اولین و شاید مهمترین موضوع در برگهی آزمایش عسل از نظر اغلب اشخاص و فروشندگان، میزان شکر یا درصد ساکارز آن میباشد. این موضوع با وجود مهم بودن وقتی با سایر موارد در برگهی آزمایش مقایسه میشود، اهمیت چندان بالایی نخواهد داشت. در نظر اغلب افراد درصد ساکارز عسل بیانگر میزان مصنوعی بودن عسل است. در شرایطی که در تولید عسل از سایر اشکال قندهای مصنوعی مثل شربت گلوکز استفاده شود، میزان ساکارز نمیتواند به تنهایی بیانگر میزان مصنوعی بودن عسل باشد.
فعالیت دیاستازی
آزمایش بسیار مهم دیگر، آزمایش فعالیت دیاستازی عسل است. این آزمایش بیانگر این مهم است که عسل تا چه میزان حاوی آنزیم ترشحات دهان زنبور عسل است. همان طور که ملاحظه میگردد، از طریق این آزمایش میتوان فهمید که دخالت زنبور در عسل تولید شده به چه میزان است.
هیدروکسی متیل فورفورال یا HMF
سومین (و نه آخرین) و شاید مهمترین مورد در برگهی آزمایش عسل واقعی، آزمایش میزان هیدروکسی متیل فورفورال یا HMF است. برای توضیح این مورد نیاز است تا اندکی از فرآیند تولید عسل بدانیم. در این فرآیند عسل خام تبدیل به عسلی میشود که معمولا در فروشگاهها به فروش میرسد.
عسل رُس
اغلب عسلها پس از جداسازی از موم و با گذشت زمانی اندک، به حالت جامد یا نیمه جامد در خواهند آمد. اصطلاحاً به این عسل، عسل خام یا رُس گفته میشود. حالتی شبیه به روغنهای جامد! در این حالت عسل کریستالیزه شده و در نظر مصرفکنندگان اصطلاحاً گفته میشود که عسل شکرک زده است.
این ویژگی یکی از ویژگیهای شایع در عسلهای طبیعی یا واقعی است. در فرآیند تولید عسل به منظور تبدیل عسل از حالت نیمه جامد به حالت مایع و همچنین جداسازی ناخالصیهای موجود در عسل نظیر تکههای موم، عسل به طور غیرمستقیم در ظروفی بزرگ و دوجداره بطور غیرمستقیم حرارت داده میشود.
اثرات حرارت بر عسل و میزان حرارت مجاز
نکته بسیار مهم در این جا میزان حرارت داده شده در این بخش از فرآیند تولید است که متاسفانه اغلب زنبورداران کهنهکار نیز به آن توجه ندارند. حرارت بالا (یعنی حرارتی بیش از ۵۰ درجه) موجب شفافیت بیشتر و تیرهتر شدن عسل شده ولی به شدت بر فاکتورهای تغذیه آن اثر منفی خواهد داشت. همچنین با استفاده از حرارت بالا فرایند تولید عسل نیز سادهتر خواهد شد زیرا غلظت عسل در دمای بالا کم شده و فرایند تولید سریعتر میشود. دمای مناسب در فرایند تولید عسل دمایی در حدود ۴۰ درجه است.
آزمایش میزان هیدروکسی متیل فورفورال دقیقا ناظر بر این قسمت از فرایند تولید عسل طبیعی یا واقعی است. چنانچه حرارت زیادی در فرآیند تولید عسل به کار رفته باشد، میزان هیدروکسی متیل فورفورال افزایش یافته و همچنین فعالیت دیاستازی کاهش مییابد. این یعنی با دادن حرارت زیاد، عسل از حالت طبیعی خارج خواهد شد و ماهیتی مصنوعی پیدا خواهد کرد.
نور خورشید و افزایش هیدروکسی متیل فورفورال
عامل دیگر در ایجاد هیدروکسی متیل فورفورال نور خورشید است. این موضوع از این جهت مهم است که بسیاری از فروشندگان عسل، عسل های خود را در قفسه هایی در ویترین میچینند و این قفسهها زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار میگیرد که اثر بسیار مخربی بر ارزش تغذیهای عسل خواهد داشت.
سایر موارد در برگه آزمایش
نسبت فروکتوز به گلوکز
فروکتوز و گلوکز جزء قندهای طبیعی عسل محسوب میشوند. این نسبت در حالت نرمال و طبیعی میبایست بیش از 0.9 باشد. در برخی موارد با اضافه نمودن شربت گلوکز مصنوعی به عسل، این نسبت کاهش مییابد. این آیتم در آزمایش عسل انجام شده در آزمایشگاه ناظر بر این موضوع است.
قندهای احیا کننده
این قندها که اجزا اصلی عسل محسوب میشوند، فروکتوز و گلوکز هستند که میزان نرمان آنها در عسل میبایست بیش از 65 درصد باشد.
پرولین
پرولین یک اسید آمینه موجود در عسل است که میزان آن هرچه بیشتر باشد نشانگر با کیفیتتر بودن عسل است. حداقل میزان پرولین مجاز 180 میلی گرم در هر کیلو عسل میباشد.
جمعبندی
با توجه به وضعیت همهگیری کرونا و نقش عسل در درمان کرونا، بهرهگیری از خواص عسل مستلزم دستیابی به عسل طبیعی است. در این مقاله به مواردی مهم در برگه آزمایش عسل پرداختیم که با توجه به آنها میتوانیم از اصالت محصول در یک فروشگاه عسل مطمئن شویم.