خواص عسل گون در سلامتی و درمان

گرچه خواص عسل طبیعی برای اغلب افراد کم و بیش مشخص است، عسل‌های خاص (و یا تک گُل) دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشند. قبل از آغاز صحبت در خصوص خواص عسل گون، بهتر است به بررسی ویژگی‌ها و خواص گیاه و گُل گون پرداخته شود.

از هشت هزار گونه گياهی شناخته شده در ايران، گَون‌ها (یا Astragalus) بيشترين تعداد را به خود اختصاص داده‌اند. گون‌ها يكی از بزرگترين پوشش‌های گياهی در ايران محسوب می‌شوند و بالغ بر 800 گونه آن در كشور شناسايی شده است. از اين تعداد 527 گونه بومی ايران و 277 گونه مشترك با كشورهای همسايه است. این گیاه گونه‌های مختلفی دارد و عمدتا در ایران، چین، مغولستان و کره یافت می‌شود.

طبق مطالعات قبلی، گزارش شده است که گُل برخی از گونه‌های گون حاوی مقدار نسبتاً بالایی از فلاونوئیدها، ساپونین‌های تری‌ترپنوئید، اسیدهای فنلیک، قندها، اسیدهای آمینه و ترکیبات ناپایدار است.

عسل گون که فرآورده گرده یا شهد گُل‌های گَون است، عسلی با طعم ملایم و عطری کم است. رنگ عسل گون، با توجه به نوع گیاهِ گونی  که عسل از آن بدست آمده شامل طیف‌های مختلفی از رنگ زرد طلائی تا قرمز تیره می‌شود.

مانند سایر عسل‌ها، این نوع عسل نیز بازتاب دهنده‌ی خواص مواد طبیعی و سودمند موجود در گُل گَون می‌باشد. از این رو، خواص عسل گون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

فلاونوئیدهای موجود در گل و یا عسل گون چه خاصیتی دارد؟

فلاونوئیدهای موجود در گُل گون به تنظیم فعالیت سلولی و مقابله با رادیکال های آزاد کمک می‌کنند. به عبارت ساده‌تر، آن‌ها به عملکرد بدن کمک می‌کنند و در عین حال از بدن در برابر سموم و عوامل استرس‌زای روزمره محافظت می‌کنند.

فلاونوئیدها همچنین عوامل آنتی اکسیدانی قدرتمندی هستند. آنتی اکسیدان‌ها به بدن کمک می‌کنند تا با مولکول‌های مضر موجود در بدن مقابله کند. البته بدن به طور طبیعی آنتی‌اکسیدان تولید می‌کند. آنتی اکسیدان‌ها در شکلات تلخ، حبوبات و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات نیز یافت می شوند.

التهاب یکی از پاسخ‌های ایمنی بدن است. آلرژن‌ها، میکروب‌ها‌، سموم و سایر مواد تحریک کننده می‌توانند التهابی را ایجاد کنند که منجر به علائم ناخوشایند شود. فلاونوئیدها ممکن است به بدن کمک کنند تا این واکنش التهابی را از بین ببرد تا علائم کاهش یابد.

فلاونوئیدهای مختلف همچنین می‌توانند یک روش موثر برای کمک به کنترل فشار خون بالا باشد. مطابق مطالعات انجام شده، حداقل پنج زیرگروه از فلاونوئیدها تأثیر قابل قبولی در کاهش فشار خون دارند.

جالب است بدانید که در همین راستا، یکی از خواص عسل وحشی، بهبود عملکرد سیستم گردش خون است.

یک مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی نشان داد که افرادی که مقادیر بالاتری از فلاونوئیدها را به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود مصرف می‌کنند، کمتر در معرض عارضه قلبی عروقی قرار دارند. با این حال، تحقیقات بیشتر برای اثبات فواید قلبی عروقی فلاونوئیدها مورد نیاز است.

رژیم غذایی حاوی فلاونوئیدها همچنین ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. نتایج یک فراتحلیل انجام شده در سال 2018 نشان می دهد که مصرف زیاد فلاونوئیدها در رژیم غذایی، با خطر کمتر ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط دارد. با این حال، برای اثبات اثر فلاونوئیدها به عنوان تنظیم کننده قند خون، تحقیقات بیشتری لازم است.

همچنین نتایج یک تحقیق نشان داده است که برخی از فلاونوئیدها ممکن است به جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی کمک کنند.

ساپونین موجود در گل و یا عسل گون چه خاصیتی دارد؟

ساپونین‌ها استروئیدهای گیاهی هستند که هنگامی که با آب مخلوط می شوند توانایی کف کردن دارند. نام آن‌ها از کلمه لاتین “sapo” گرفته شده است که به معنی صابون است. آن‌ها خواص ضد التهابی و تقویت کننده سیستم ایمنی و همچنین اثرات ضد باکتریایی دارند.

در پزشکی از ساپونین‌ها در فرمولاسیون واکسن برای تنظیم عملکرد سیستم ایمنی استفاده می‌شود. این ترکیبات به دلیل خاصیت ضد باکتری و کف، به شامپوها، صابون‌ها، پاک کننده‌های خانگی و محصولات آرایشی اضافه می‌شوند.

چندین مطالعه انجام شده در طول سال‌ها، فواید ساپونین را برای سلامتی تأیید می‌کند. این مواد شیمیایی ممکن است به کاهش سطح کلسترول، از بین بردن باکتری‌های عامل بیماری، از بین بردن استرس اکسیداتیو و جلوگیری از رشد تومور کمک کنند. طبق آخرین تحقیقات، آن‌ها متابولیسم چربی را بهبود می بخشند و ممکن است به جلوگیری و درمان چاقی کمک کنند.

ساپونین‌ها و سلامت قلب و عروق

ساپونین‌ها به دلیل توانایی در کاهش کلسترول و سطح چربی بدن، سلامت قلب و عروق را تقویت می‌کنند. محققان معتقدند که این مواد شیمیایی با اتصال به نمک‌های صفراوی مانع جذب کلسترول می‌شوند.

کلسترول بالا عامل مهمی در بیماری‌های قلبی، بیماری مزمن کلیه، تصلب شراین و سایر اختلالات است. این ماده می تواند عروق را مسدود کند و منجر به تجمع پلاک در دیواره رگ‌های خونی شود. در نتیجه، قلب خون و اکسیژن کمتری دریافت می‌کند. یک رژیم غذایی غنی از ساپونین ممکن است به جلوگیری از این مشکلات کمک کرده و قلب را سالم نگه دارد.

وزن طبیعی بدن را حفظ کنید

ترکیبات ساپونین طبیعی سطح قند خون را در حد طبیعی نگه می‌دارند و از افزایش انسولین جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، آن‌ها از ترشح لیپاز، آنزیمی که تجزیه چربی‌های رژیم غذایی است، جلوگیری می‌کنند. در نتیجه، بدن شما چربی کمتری از مواد غذایی جذب می‌کند.

دانشمندان بر این باورند که ساپونین‌ها ممکن است از ایجاد بافت چربی جلوگیری کرده و اشتها را سرکوب کنند، که این امر عملکرد مفید آن‌ها را بر وزن بدن بیشتر می‌کند.

سیستم ایمنی خود را تقویت کنید

ساپونین‌ها دارای خواص ضد میکروبی هستند و از بدن در برابر قارچ‌ها ، باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کنند. در عین حال‌، آن‌ها با تحریک تولید سلول‌های T، عملکرد ایمنی بدن را بهبود می بخشند. علاوه بر این‌، آن‌ها به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند و استرس اکسیداتیو را از بین می‌برند؛ به همین دلیل است که از این ترکیبات در برخی واکسن‌ها استفاده می‌شود.

به شکلی مشابه، یکی از خواص عسل آویشن نیز تقویت سیستم ایمنی می‌‌‌باشد.

ساپونین موجود در عسل گون خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد

مدت‌هاست که این مواد شیمیایی گیاهی به دلیل توانایی‌شان در از بین بردن سلول‌های سرطانی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. آن‌ها همچنین با آسیب رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند، که یک عامل خطر برای سرطان است. در مطالعات آزمایشگاهی نشان داده شده است که این ترکیبات، سلول‌های سرطان خون را از بین می‌برد و از گسترش آن‌ها در سراسر بدن جلوگیری می‌کند.

نتیجه‌گیری

عسل گَون بدلیل ترکیبات ارزشمند گیاهی که دارد، دارای خواص ویژه‌ای است. نباید فراموش شود که دستیابی به این خواص از طریق مصرف پیوسته و در دراز مدت حاصل می‌شود. این اتفاق تنها با تغییر سبک زندگی و جایگزینی عسل با سایر شیرین‌کننده‌های مصنوعی صورت می‌گیرد.

شاید تنها توجه به خواص ویژه این نوع عسل در تقویت سیستم ایمنی، بیماری‌های قلبی، فشارخون، سرطان و کنترل وزن کافی باشد تا هرچه زودتر به فکر جایگزینی آن با محصولات مصنوعی باشیم.