در سراسر جهان تعداد زیادی زنبور عسل در حال مرگ هستند که این موضوع می تواند بطور جدی بر فروش و خرید عسل و بازار آن تاثیر گذار باشد. این مرگ تا حدی به دلیل ویروس مهلکی است که می تواند زنبورها را از بین ببرد یا توانایی آنها برای بازگشت به کندو پس از تغذیه را مختل کند. اما در تحقیقی که در 28 سپتامبر 2021 در مجله iScience منتشر شد، محققان نشان می دهند که یک ترکیب شیمیایی ارزان قیمت و طبیعی می تواند از اثرات ویروس در زنبورها جلوگیری کند. زنبورهایی که قبل از آلوده شدن با این ترکیب تغذیه شده بودند، 9 برابر بیشتر از 5 روز بعد از ویروس زنده می مانند. با نظارت بر کندوها در زمان واقعی، محققان همچنین نشان دادند که زنبورهایی که از ترکیب تغذیه می کردند در پایان یک روز تغذیه بیشتر به کندو باز می گردند.
ویروس بال (wing) تغییر شکل یافته که توسط انگلی به نام کنه varroa منتقل می شود، می تواند زنبورها را در طول چرخه زندگی خود آلوده کند. زنبورهای مبتلا، به شدت در عرض چند روز می میرند یا بالهایشان ضعیف می شود؛ در نتیجه توانایی پرواز و جستجوی شهد و گرده آنها مختل می گردد. تحقیقات قبلی همچنین نشان می دهد که ویروس می تواند یادگیری و حافظه زنبورها را مختل کند، که می تواند بر توانایی آنها در پیدا کردن خانه پس از جمع آوری شهد و گرده غذا تأثیر بگذارد. زنبورهای گمشده به احتمال زیاد می میرند و ممکن است سرانجام کلونی آنها به دلیل کمبود غذا از بین برود.
نویسنده اول مقاله، چنگ کانگ تانگ در دانشگاه ملی تایوان می گوید: “عوامل بیماری زا قطعاً برای زنبورها عامل تنش زا هستند. اما زنبورداران به دلیل نگرانی از ایمنی غذا (و ارگانیک بودن عسل) نمی خواهند از سموم دفع آفات استفاده کنند. بنابراین، ما به دنبال یافتن برخی ترکیبات هستیم که می تواند قدرت زنبورها را افزایش دهد.”
مطالعه آنها نشان داد که ویروس، عملکرد ژن های مرتبط با انتقال سیگنال عصبی و چندین فرایند بیولوژیکی دیگر مربوط به یادگیری و عملکرد حافظه در زنبورها را سرکوب می کند. این تیم تحقیقاتی، سدیم بوتیرات (NaB)، یک ترکیب شیمیایی که در بسیاری از گیاهان یافت می شود و شناخته شده است را یافت که عملکرد ژن های مختلف در حیوانات را افزایش می دهد (از جمله آنهایی که در پاسخ های ایمنی و یادگیری دخیل هستند). این ترکیب به عنوان کاندیدای احتمالی برای محافظت از زنبورها در برابر این خطر شناخته شده است.
برای بررسی تأثیر NaB بر زنبورهای عسل، نویسنده اصلی Yueh-Lung Wu در دانشگاه ملی تایوان و تیمش به زنبورها قبل از آلوده شدن به ویروس بال تغییر شکل یافته، به مدت یک هفته آب، قند حاوی NaB تغذیه کردند. بیش از 90 درصد از این زنبورها پس از پنج روز زنده ماندند، در حالی که 90 درصد از زنبورهای آلوده که NaB دریافت نکرده بودند در همان مدت مردند.
نویسنده اصلی می گوید: “یافته های ما نشان می دهد که تغذیه حشرات با NaB قبل از قرار گرفتن در معرض ویروس می تواند تأثیرات منفی عامل بیماری زا را خنثی کند.” “ما همچنین قبلا دریافتیم که NaB می تواند برخی از ژن های پاسخ ایمنی را در زنبورها تنظیم کند و این می تواند به سرکوب تکثیر ویروس و بهبود شانس زنبورها برای زنده ماندن کمک کند.”
این تیم تحقیقاتی همچنین آزمایشی را در مزرعه زنبور عسل انجام دادند. آنها مانیتورهایی را در ورودی چندین کندوی مختلف زنبور عسل قرار دادند – هر کدام ده ها هزار زنبور عسل در حال تغذیه داشتند – به مدت حدود یک ماه تا تعداد زنبورها را رصد کنند. محققان دریافتند که به طور متوسط، تنها نیمی از زنبورهای علف خوراک آلوده موفق به بازگشت به کندو شدند. اما از زنبورهایی که قبل از آلوده شدن با آب قند NaB تغذیه شده بودند، بیش از 80 درصد تا پایان روز راهی خانه خود شدند؛ میزانی قابل توجه که با زنبورهای آلوده قابل مقایسه است.
وو (Wu) می گوید: “این یک مطالعه واقعاً جالب است زیرا ما اثر NaB را روی زنبورها در مقیاس های مختلف، از سطح ژنتیکی، تا رفتارهای آزمایشگاهی و سپس در مزرعه تحت سناریوی طبیعی آزمایش کردیم.” در مرحله بعد، آنها می خواهند مشاهده کنند که آیا زنبورها در طول فصول مختلف به مکمل NaB واکنش نشان می دهند یا خیر، زیرا شناخته شده است که حشرات در طول سال رفتار خود را تغییر می دهند.
“سدیم بوتیرات واقعا ارزان است. بنابراین، اگر بتوانیم مزایای آن را اثبات کنیم، این یک روش آسان و مقرون به صرفه برای زنبورداران است که زنبورهای خود را زنده نگه دارند. ” وو می گوید. “زنبورهای عسل گرده افشان های مهمی برای بی شمار میوه و سبزیجات با اهمیت اقتصادی در سراسر جهان هستند و بنابراین برای حفظ تعادل اکوسیستم بسیار مهم هستند.”
منبع:
