مطالعه جدیدی که توسط یک تیم بین المللی شامل محققان دانشگاه UCL و دانشگاه ساساری ایتالیا انجام شد، نشان می دهد که زنبورهای عسل فاصله اجتماعی را زمانی افزایش می دهند که کندو آنها در معرض تهدید یک انگل باشد.
این مطالعه که در Science Advances منتشر شد، نشان داد که کلنی‌های زنبور عسل به هجوم کنه‌های مضر با تغییر استفاده از فضا و تعامل بین هم‌آشیان‌ها برای افزایش فاصله اجتماعی بین زنبورهای جوان و پیر پاسخ می‌دهند.
دکتر الساندرو سینی (Alessandro Cini) یکی از نویسندگان این مقاله (مرکز UCL برای تنوع زیستی و تحقیقات محیطی، UCL Biosciences ) گفت: “در اینجا ما اولین شواهدی را ارائه کرده ایم که نشان می دهد زنبورهای عسل تعاملات اجتماعی خود و نحوه حرکت آنها در اطراف کندو را در پاسخ به یک انگل معمولی تغییر می دهند.
زنبورهای عسل یک حیوان اجتماعی هستند، زیرا از تقسیم مسئولیت‌ها و تعاملاتی مانند نظافت متقابل سود می‌برند، اما زمانی که این فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد، به نظر می‌رسد که زنبورها تکامل یافته‌اند تا با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، خطرات و منافع را متعادل کنند. ”
در میان حیوانات، نمونه‌هایی از فاصله‌گذاری اجتماعی در گونه‌های بسیار متفاوتی یافت شده است که با میلیون‌ها سال تکامل از هم جدا شده‌اند: از بابون‌هایی که کمتر افراد مبتلا به عفونت‌های گوارشی را تمیز می‌کنند تا مورچه‌های آلوده به یک قارچ بیماری‌زا که خود را به حومه‌های جامعه مورچه‌ها منتقل می‌کنند.
مطالعه جدید بررسی کرد که آیا وجود کنه انگل نابجا Varroa destructor در کلنی های زنبور عسل، باعث ایجاد تغییراتی در سازمان اجتماعی می شود که می تواند گسترش انگل را در کندو کاهش دهد. در میان عوامل خطر آفرین که زنبور عسل را تحت تاثیر قرار می دهد، کنه واروآ یکی از دشمنان اصلی است که باعث ایجاد تعدادی از اثرات مضر روی زنبورها در مقیاس تکی و کلنی می شود، از جمله انتقال ویروس.
کلنی های زنبور عسل به دو بخش اصلی سازماندهی شده اند: قسمت بیرونی که توسط جویندگان شهد و گرده اشغال می شود و داخلی ترین بخش که پرستاران، ملکه و نوزادان در آن زندگی می کنند. این تفکیک فضایی درون کلونی منجر به فرکانس کمتری از تعاملات بین دو بخش نسبت به هر محفظه می‌شود و به ارزشمندترین افراد (ملکه، زنبورهای جوان و نوزادان) اجازه می‌دهد تا از محیط بیرون و در نتیجه از ورود بیماری‌ها محافظت شوند.
با مقایسه کلنی هایی که توسط کنه واروآ آلوده شده بودند یا نشده بودند، محققان دریافتند که یکی از رفتارها، یعنی رقصیدن غذا، که می تواند انتقال کنه را افزایش دهد، در صورت آلوده بودن کندو کمتر در قسمت های مرکزی کندو رخ می دهد. آنها همچنین دریافتند که رفتارهای نظافت در کندو مرکزی متمرکزتر شده است. محققان می گویند که به نظر می رسد به طور کلی، زنبورهای جمع‌آوری کننده شهد و گرده (زنبورهای مسن) به سمت حاشیه لانه حرکت می کنند در حالی که زنبورهای پرستار جوان و پرستار جوان در پاسخ به هجوم به سمت مرکز آن حرکت می کنند تا فاصله بین دو گروه را افزایش دهند.
دکتر میشلینا پوسددو (Dipartimento di Agraria، دانشگاه ساساری) نویسنده اصلی این مقاله گفت: “افزایش مشاهده شده در فاصله گذاری اجتماعی بین دو گروه زنبور عسل در یک کلنی آلوده به انگل نشان دهنده یک جنبه جدید و از برخی جهات شگفت آور است. زنبورهای عسل برای مبارزه با پاتوژن ها و انگل ها تکامل یافته اند.”
توانایی آنها در تطبیق ساختار اجتماعی و کاهش تماس بین افراد در پاسخ به تهدید بیماری به آنها اجازه می دهد تا در صورت امکان از مزایای تعاملات اجتماعی به حداکثر برسانند و در صورت نیاز خطر ابتلا به بیماری های عفونی را به حداقل برسانند.
کلنی های زنبور عسل یک مدل ایده آل برای مطالعه فاصله گذاری اجتماعی و درک کامل ارزش و اثربخشی این رفتار ارائه می کنند.
شاید هیچوقت هنگام خرید عسل، توجه نکرده باشیم که قیمت هوشمندی این موجود چقدر است!
منبع:
https://phys.org/news/2021-10-honeybees-social-distancing-parasites.html
