اهمیت و روش‌های مختلف تشخیص عسل طبیعی و ارزیابی آن‌ها

آیا دلیل اهمیت تشخیص عسل طبیعی را می‌دانید؟ نتیجه مطالعه منتشر شده در مجله علوم غذایی نشان داد که عسل سومین ماده غذایی تقلبی در جهان است. همچنین در سال 2018، اتحادیه اروپا فاش کرد که 20 درصد از عسل‌های وارداتی تقلبی هستند و استانداردهای کیفیت را برآورده نمی‌کنند. بر اساس این گزارش، دو تقلب رایج، مخلوط عسل اصل با انواع دیگر شربت‌ها یا فروش عسل تقلبی است. از این رو، در هنگام خرید عسل، تشخیص آن اهمیتی ویژه خواهد داشت.

دسته‌بندی‌های عسل غیر طبیعی

کاملا تقلبی: حاصل از ترکیب گلوکز، دکستروز، ملاس، شربت ذرت، شربت قند، شکر معکوس، آرد، نشاسته یا هر محصول مشابه دیگری به غیر از شهد گل جمع آوری، پردازش و ذخیره شده، می‌باشد.

مخلوط شده: ترکیبی است از عسل‌های طبیعی با مواد مصنوعی مختلف نظیر شیرین‌کننده‌ها، رنگ‌ها و اسانس‌ها.

نیمه تغذیه: در تهیه این نوع، زنبور هم از شهد و گرده گیاهان، و هم از مواد شیرین مصنوعی استفاده کرده است.

تغذیه کامل: در این نوع، زنبور فقط با استفاده از مواد شیرین مصنوعی محصول را تولید کرده است.

روش های غیردقیق تشخیص عسل کاملا تقلبی

چگونه می‌توان عسل 100٪ تقلبی را بدون ارسال نمونه به آزمایشگاه‌های مواد غذایی برای انجام آزمایشات و تجزیه و تحلیل گران قیمت مشخص کرد؟ در ادامه روش‌هایی را در این راستا شرح می‌دهیم. البته باید بدانید که این روش‌ها مخصوص عسل تقلبی است و نمی‌توان برای تشخیص عسل طبیعی، تغذیه‌ای و یا مخلوط استفاده کرد.

• آزمایش انگشت شست: مقدار کمی عسل روی انگشت شست خود قرار دهید، بررسی کنید که آیا مانند هر مایع دیگری در حال پخش شدن است یا خیر، در صورت پخش شدن، عسل شما معتبر نیست. عسل باید غلیظ باشد و بصورت متراکم قرار گیرد.
• آزمایش آب: در یک لیوان آب، یک قاشق عسل بریزید. اگر عسل به راحتی در آب حل شود معمولا تقلبی است (البته این موضوع در خصوص عسل‌های طبیعی که دارای رطوبت زیادی هستند نیز صدق می‌کند). عسل خالص دارای بافت نسبتا متراکمی است که در انتهای یک فنجان یا یک لیوان ته نشین می‌شود.

• آزمایش سرکه: چند قطره عسل را در سرکه مخلوط کنید؛ اگر مخلوط شروع به کف کرد، عسل شما تقلبی است.
• آزمایش حرارت: برای آزمایش حرارت، چوب کبریت را در عسل آغشته کرده و روشن کنید. اگر بسوزد، عسل شما اصل می‌باشد. (البته این آزمایش بحث‌های زیادی را در جهت تایید و رد آن داشته است.)

ویژگی‌های عسل طبیعی

شکرک، رُس، تبلور یا کریستالیزه شدن

به عنوان یک قاعده کلی، همیشه به یاد داشته باشید که اغلب عسل‌های طبیعی معمولا پس از گذشت زمان رُس شده یا شکرک می‌زنند.

تاریخ انقضاء

عسل طبیعی تاریخ انقضا ندارد؛ بنابراین اگر بر روی بسته‌بندی یک عسل نوشته شده که منقضی می شود (به عنوان مثال پس از دو سال)، شما خواهید دانست که این عسل طبیعی نیست. البته برخی از عسل‌ها ممکن است تاریخ مصرف ترجیحی داشته باشند، که مستلزم یک دوره زمانی بسیار طولانی‌تر است و نشان دهنده از بین رفتن احتمالی خواص ارگانولپتیک (طعم، بو، رنگ، بافت و …) است؛ چیزی که ممکن است رخ دهد.

بهترین و دقیق‌ترین روش تشخیص عسل طبیعی

روش های غیردقیق تشخیص عسل، بحث‌های زیادی را به همراه داشته است؛ زیرا معمولا دلیل دقیق علمی، برای هیچ یک از آن‌ها وجود نداشته است. از این رو، بهترین و دقیق‌ترین روش (و البته گران‌ترین آن‌ها)، بردن یک نمونه از عسل به آزمایشگاه تخصصی مواد غذایی است تا فاکتورهای مهم طبیعی بودن عسل بررسی گردد. شاید آزمایش عسل قدری زمان‌بر باشد، اما با مشاهده نتایج آن، می‌توان دقیق‌ترین جزییات را از نمونه عسل متوجه شد. البته مهم است بدانید که احتمال وجود درصدی از تفاوت در نتایج آزمایش یک نمونه از عسل در آزمایشگاه‌های مختلف وجود دارد؛ اما این تفاوت در اغلب موارد به حدی نیست که تشخیص طبیعی بودن عسل را زیر سوال ببرد.

فاکتورهای آزمایش عسل در آزمایشگاه و محدوده مجاز آن‌ها

جمع‌بندی

در این مقاله، ابتدا به دلیل اهمیت تشخیص عسل طبیعی پرداخته شد و فهمیدیم که تقلب در عسل امری رایج در کل دنیاست! پس از آن انواع عسل‌های غیرطبیعی معرفی شده و سپس برخی از روش ‌های ساده و خانگی تشخیص عسل بیان شد. گرچه این روش‌ها برای تشخیص عسل طبیعی کاربردی ندارند، می‌توان از آن‌ها برای تشخیص برخی از عسل‌های تقلبی استفاده نمود. در ادامه به دو مورد از ویژگی‌های عسل طبیعی اشاره شد و در نهایت بهترین و دقیق‌ترین روش تشخیص عسل طبیعی بیان شد. اگر ابهام یا سوالی برای‌تان باقی مانده می‌توانید در زیر این صفحه از ما بپرسید.

منابع: